Kesselaar & Zn. BV from punkmedia on Vimeo.
Op 27 november 2012 werd Kesselaar & Zn uitgeroepen tot één van de Slimste Bedrijven van Nederland 2012. Deze verkiezing is bedoeld voor ondernemers die het werk zó organiseren dat medewerkers hun talent en passie optimaal kunnen inzetten en met deze aanpak zichtbaar resultaat boeken. Ik was dan ook aangenaam verrast toen ik hoorde dat er dit jaar een bouwbedrijf zit tussen de twaalf genomineerden. Want eerlijk is eerlijk: in onze traditionele sector is er de afgelopen eeuw weinig progressie geboekt op dit vlak.
Natuurlijk, ik kan zo tien bedrijven opnoemen die óók een nominatie verdienen. Maar bij het leeuwendeel staat de tijd stil. Deze traditionele bouwondernemingen sturen de werkvloer nog altijd direct aan van bovenaf en luisteren niet of nauwelijks naar het personeel. Het hoge percentage faalkosten in de bouw wordt niet voor niets voor een belangrijk deel toegeschreven aan een gebrek aan communicatie en lerend vermogen.
Maak je personeel part of the solution!
Illustrerend is de manier waarop veel bedrijven omgaan met de recessie. Ze reageren weliswaar door kosten en omzet in evenwicht te brengen, maar zetten verder geen stappen vooruit. Ondernemingen gaan er als part of the problem soms zelfs toe over om te korten op menselijk kapitaal. Natuurlijk verkeert een organisatie soms in een situatie die zo vergevorderd is, dat dit de enige optie is. Maar bedrijven die deze situatie willen voorkomen, doen er goed aan hun personeelsbestand juist te zien als part of the solution.
Leren van elkaar
Kesselaar & Zn, het aannemersbedrijf uit Alkmaar met eerdergenoemde nominatie, is wat dat betreft een goed voorbeeld. Hoewel de bouw het zwaar heeft, zagen zij de omzet dit jaar met liefst 40% groeien. Hoe flikten zij dit huzarenstukje en wat kunnen andere bedrijven hiervan leren? Directeur Rene Kesselaar vertelt dat hij erachter is gekomen dat de traditionele hiërarchische manier van bouwen plaats moet maken voor een integrale samenwerking op voet van gelijkheid om onderscheidend te blijven in zijn vakgebied en efficiënter te werken. Daarom heeft hij de starre organisatiestructuur doorbroken. Het resultaat spreekt voor zich: hogere kwaliteit, sneller proces, lagere faalkosten. Mooie woorden, maar hoe is dit in zijn werk gegaan? Ten eerste is de organisatie zo plat mogelijk gemaakt. Rene heeft onder andere de actielijstjes voor de medewerkers verscheurd. Werken met het eindresultaat in gedachten staat nu centraal. Welke stappen genomen moeten worden om daar te komen, is vervolgens aan de medewerkers zelf. Mensen nemen nu verantwoordelijkheid voor hun werk, worden meer betrokken en zelfstandig en dit geeft een gezonde boost aan de resultaten.
Kijk buiten je keten!
Onderling vertrouwen en open communicatie speelt ook een belangrijke rol. Of het nu om een calculator of timmerman gaat, iedereen binnen een organisatie hoort hetzelfde doel na te streven. Binnen Kesselaar heeft iedereen daarom de ruimte om zelf met initiatieven en innovatieve oplossingen te komen om dit doel te bereiken. Ze bekijken een vraag vanuit het perspectief van de opdrachtgever en brengen vervolgens nieuwe en duurzame concepten en oplossingen onder de aandacht.
Bijzonder vind ik dat deze werkwijze niet stopt aan de poort. Misschien schuilt daar ook wel het grootste geheim; dat iedere schakel in de keten verantwoordelijk is voor de schakels die ervoor en erachter zitten. Kesselaar omschrijft het als volgt: “Geen enkel bedrijf kan zelf de grote veranderingen doorvoeren die nodig zijn. Samen kunnen we dit wel.” Er wordt daarom met een vaste groep gespecialiseerde bedrijven gewerkt die deze filosofie delen. Het resultaat is tweeledig: de productiviteit ligt hoger en de grotere betrokkenheid leidt tot meer werkplezier en begrip voor elkaar.
Heet hangijzer bij zo’n samenwerking is altijd het moment waarop de boeken op tafel komen. Bij Kesselaar werken ze per discipline samen met circa twee partners. De werkzaamheden worden één-op-één verdeeld, zonder aanbesteding. Vervolgens wordt met een open begroting gewerkt, waarin iedere discipline deelt wat ze nodig hebben om het project te realiseren en de bedrijfsvoering te handhaven. Kosten en baten worden hierin expliciet genoemd zodat opdrachtgevers weten dat ze alleen betalen voor wat geleverd wordt. Het grote voordeel is dat het overschot op de begroting terugstroomt naar de opdrachtgever.
Op het juiste pad
Ook mooi: een sterk geloof dat de jeugd de toekomst heeft. Bij veel organisaties zie je dat jonge werknemers hun taken precies zo moeten verrichten zoals dit binnen een organisatie al jarenlang gaat. Maar wie zegt dat deze manier van werken goed is? Deze werkwijze beperkt de creatieve invloeden maar ook de ontwikkeling van nieuwe medewerkers en daarmee het bedrijf zelf. Binnen Kesselaar wordt waarde gehecht aan de visie en ideeën van jonge werknemer. De combinatie van vaardigheden en ervaringen van oudere werknemers, met de nieuwe frisse blik op de toekomst van jongeren geeft een juiste balans in onze organisatie.
Het gaat er bij dit alles niet om zelf beter te worden maar om te groeien als organisatie. En dat is misschien wel de belangrijkste les voor andere bedrijven in de bouw. Om te overleven in de kenniseconomie van vandaag moeten organisaties effectief omgaan met hun eigen personeel én elkaar. De markt is veranderd van één waarin alles dat we bouwen verkocht wordt, tot een markt waarin de behoefte van de klant centraal staat. Om hier optimaal aan tegemoet te komen, moet de aanwezige kennis en kunde zo effectief mogelijk ingezet worden en worden ontwikkeld. Haal daarom zoveel mogelijk obstakels binnen de organisatiestructuur weg zodat deze kennis en kunde soepel kan stromen. Dan kunt u, net zoals Kesselaar één van de slimste bedrijven van Nederland worden.
Pingback: Sociale innovatie kent alleen winnaar | Ontdekkingsreiziger in een nieuwe tijd